مطالعات زمين شناسي و پترولوژي سنگهاي آتشفشاني سري تنورجه، شمال شرق کاشمر

منطقه مورد مطالعه در فاصله 20 كيلومتري شمال شرق شهرستان كاشمر و در فاصله 200 كيلومتري جنوب شهر مشهد (مركز استان خراسان) واقع شده است. اين منطقه در بخش شمالي گسل درونه قرار دارد. ليتولوژي منطقه عمدتاً آندزيتي، هورنبلاند بيوتيت آندزيت، داسيت (هورنبلاند و بيوتيت دار) و ريوليت و همچنين واريت هاي پيروكلاستيكي آنها از جمله انواع توف لاپيلي، توف، آگلومرا و انواع ايگنمبريت مي باشد. در اين مجموعه توده هاي نفوذي كوارتز ديوريتي - گرانوديوريتي غني از هورنبلاند سبز نفوذ كرده و در آنها دگرساني هيدروترمالي وسيعي را باعث شده است. سنگ هاي پيروكلاستيكي بخصوص ايگنمبريت ها با تركيب داسيتي وسعت زيادي دارد. سن اين مجموعه ترشير در نظر گرفته شده است. مطالعات پترولوژيكي و رفتار ژئوشيميايي اكسيد هاي اصلي و عناصر ناچيز نشان دهنده اين است كه روند تحول ماگمايي در اين منطقه با سري ماگمائي كالك آلكالن منطبق است. با توجه به پيوستگي در پراكندگي نمونه ها در دياگرامهاي اكسيد هاي مختلف در مقابل سيليس (SiO2)انديس لارسن (LI)انديس تفريق (ID) ميتوان پي برد كه ليتولوژي منطقه حاصل تحول يك ماگماي واحد كالك آلكالن بوده است و تمام سنگها همخون (Comagmatic) مي باشند. ماگماي اوليه را يك آندزيت بازالتي ميتوان در نظر گرفت كه از ذوب بخشي در كوه گوشته اي بالاي صفحه اقيانوسي فرورونده، در اثر ورود آب و مواد فرار آزاد شده از پوسته اقيانوسي فرو رو به اين منطقه، منشأ گرفته است. اين ماگما با صعود در پوسته قاره اي با پديده هاي تفريق بلوري و مقداري آغشتگي با مواد پوسته اي (بخصوص در داسيت ها)، واريت هاي مختلف ليتولوژيكي منطقه را ايجاد كرده است. از نظر ژئوديناميكي و محيط ژئوتكتونيكي قديمي، فرورانش يك پوسته اقيانوسي به زير پوسته قاره اي را مي توان در نظر گرقت كه در حاشيه آن كمان ماگمايي قاره اي از نوع آند تشكيل شده و فعاليت هاي ولكانيكي آن از نوع استراتوولكان هاي قاره اي بوده است